ထား၀ယ္မ်ားသည္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား(သို႕) ဌာေနတိုင္း ရင္းသားမ်ားျဖစ္တယ္

၇.၉.၂၀၁၃ရက္က တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအေဆာက္အဦးမွာ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌႀကီးဦးစီးၿပီး ေဆြးေႏြး ပြဲတစ္ခုလုပ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက ေရးဆြဲထားတဲ႔ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း ကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ပါတီေတြ၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္၊ တိုင္းေဒ သႀကီးလႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္၊ ဥပေဒခ်ဳပ္ေတြ သာမက ေထြ/အုပ္၀န္ထမ္းေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ေတြ၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔ေတြတက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ဒီဥပေဒၾကမ္း အခန္း(၁) ပုဒ္မ(၂) အပိုဒ္(င)မွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ပင္ရင္းႏိုင္ငံအျဖစ္သတ္မွတ္၍ စဥ္ဆက္မျပတ္ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ယင္းတို႔၏ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားကို ဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္ တြင္ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ား ႏွင့္ ဧည့္ႏိုင္ငံသားမ်ား မပါ၀င္။ ဟု ေဖာ္ျပပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္း သားဟုတ္မဟုတ္ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့။ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားဆိုတဲ့ သတ္ မွတ္ခ်က္ကိုလည္း ေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ILO ၏ အဆိုအရ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရွိ အျခားေသာ လူမႈအဖြဲ႔ အစည္းမ်ားႏွင့္ မတူညီေသာ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စီးပြါးေရးအေျခအေနရွိသည့္အျပင္ ကိုယ္ပိုင္ ဓေလ့ထုံး တမ္းမ်ား၊ ဥပေဒမ်ားကို က်င့္သုံးေနထိုင္သည့္ လူမ်ား ဟု ေဖာ္ျပတယ္။ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံ၏ နယ္နမိတ္ အ တြင္း ႏိုင္ငံသားမ်ားအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းခံထားရသည့္ ေနထိုင္သူမ်ားမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြါးလာသူမ်ားျဖစ္ ၿပီး ပထ၀ီေဒသအလိုက္ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူမႈ ေရး၊ စီးပြါးေရး ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဆာင္ရြက္ေနေသာ လူ မ်ားကို ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား (သို႕) ဌာေနတိုင္းရင္း သားမ်ားဟု ဆိုတယ္္။

ပညာရွင္တစ္ဦး၏ ေလ့လာမႈ ( Mortinez Cobo study )အရ လူမ်ဳိးတစ္ဦး၏ ကိုယ္ပိုင္သမိုင္းေၾကာင္း၊ ေရွး အစဥ္အဆက္ေနထိုင္ရာေဒသ၊ လူမ်ဳိးတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္း၊ ယခုအခ်ိန္တိုင္ ယင္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား တည္ရွိေနေသးျခင္းစေသာ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္္။အမ်ားအားျဖင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား မ်ား(သို႕) ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကို ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္္။
(၁) ႏိုင္ငံတစ္ခု၏နယ္ေျမအတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ (သို႕)အစဥ္အဆက္လက္ခံထားၿပီး ယခုအခ်ိန္တိုင္ တည္ရွိေနေသာ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအျဖစ္လည္းေကာင္း သတ္မွတ္ခံထားရသူမ်ားမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြါးလာသူမ်ား၊
(၂) ပထ၀ီအေနအထားအရ ကိုယ္ပိုင္ေဒသအျဖစ္သတ္မွတ္ခံရၿပီး ယင္းေဒသအတြင္းေနထိုင္သူမ်ား၊
(၃) ကိုယ္ပိုင္သမိုင္းေၾကာင္းရွိျခင္း၊
(၄) ကိုယ္ပိုင္ဓေလ့ထုံးတမ္း၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ားရွိျခင္း။

ထား၀ယ္သည္ သီးျခားနယ္ေျမျဖစ္သည္။
ပထ၀ီအေနအထား
ထား၀ယ္ဟူသည္ လူမ်ဳိးကို လည္းေကာင္း၊ ေဒသကိုလည္းေကာင္း ရည္ညႊန္းေခၚဆိုေသာ အမည္ျဖစ္ တယ္္။ အမ်ားအားျဖင့္ ထား၀ယ္ေဒသဆိုသည္မွာ ထား၀ယ္ခရိုင္ကို ဆိုလိုပါတယ္္။ ထား၀ယ္ခရိုင္သည္ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္းတည္ရွိတယ္္။ ထား၀ယ္ခရိုင္သည္ ဧရိယာစတုရန္းမိုင္ ( ၅၄၀၇.၀၉ )မိုင္ က်ယ္ၿပီး အေရွ႕ဘက္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ အေနာက္ဘက္တြင္ ဘဂၤလားပင္လယ္၊ ေျမာက္ဘက္တြင္ မြန္ျပည္နယ္ ႏွင့္ ေတာင္ဘက္တြက္ ၿမိတ္ခရိုင္တို႔က ၀န္းရံထားတယ္္။

ထား၀ယ္ခရိုင္ကို ထား၀ယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္၊သရက္ေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေလာင္းလုံးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေမတၱာ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ၊ကလိန္ေအာင္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားတယ္္။မိုင္(၁၂၀)ေက်ာ္ရွည္ေသာ ထား၀ယ္ျမစ္ တည္ ရွိၿပီး ယင္းျမစ္၀ွမ္းေဒသတြင္ ထား၀ယ္လူမ်ဳိးမ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ပါတယ္္။ ၂၀၁၂ခုႏွစ္ ထား၀ယ္ခရိုင္ျပန္ တမ္းအရ ထား၀ယ္ခရိုင္အတြင္း လူဦးေရ (၈)သိန္းခန္႔ေနထိုင္တယ္္။

အေစာဆုံး ထား၀ယ္ေဒသအပိုင္းအျခားကို စမၺဴဒီပဥေဆာင္းက်မ္း ( ၂ ၊၂၊ ၁၆၃၈ ) အရ အေရွ႕ကိုလားေသာ္ ထားရိုက္က က်သည့္ျမစ္ ( တနသၤာရီျမစ္ )ေတာင္ကိုလားေသာ္ တနသၤာရီေျမႏွင့္ ေက်ာခိုင္း ( ျပည္ျခားေက်းရြာ)အေနာက္ကိုလားေသာ္ ရွင္သူငယ္ေမာ္ ေမာင္းမကန္ အေနာက္ပင္လယ္ေျမာက္ကိုလားေသာ္ ငွက္ရိုးေတာ ( မလြဲေတာင္ )ဟူ၍ ေဖာ္ျပပါသည္။ ယခုေခတ္ ထား၀ယ္ခရိုင္ဖြဲ႔စည္းပုံ ခန္႔က်ယ္၀န္းပါတယ္္။

(၁)အေလာင္းစည္သူမင္းလက္ထက္ ျပည္ေထာင္(၂၀)ရွိသည့္အနက္ စစ္သည္အင္အား(၂)သိန္းျပဳရ သည့္တိုင္းျပည္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ (၂)မွန္နန္းရာဇ၀င္ဟံသာ၀တီဆင္ျဖဴရွင္လက္ထက္ျပည္ႀကီး(၅၀)စာရင္းတြင္ဒါး၀ယ္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊
(၃) ေကာဇာသကၠရာဇ္ ( ၁၁၃၀ခု) (ခရစ္ ၁၇၃၈ႏွစ္)ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဆင္ျဖဴရွင္မင္းေရးထိုးခဲ့ေသာ ပုဂံေရႊစည္းခုံ ထီးေတာ္တင္ေက်ာက္စာပါ ျပည္ႀကီး(၁၈)ျပည္တြင္ ဒ၀ယ္ျပည္ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ စသည္ျဖင့္ တိုင္းႀကီးျပည္ႀကီးအျဖစ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္္။
ထား၀ယ္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းမႈအတြက္ ကုန္သြယ္လယ္လုပ္၊ ယာခုတ္၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ျခင္း၊ ငွက္သိုက္၊ဆီအုန္း၊ သီဟိုဠ္ေစ့၊ ရာဘာ၊ႀကိမ္၊ေရလုပ္ငန္းႏွင့္ သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ၾကတယ္္။

ထား၀ယ္သည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။
ထား၀ယ္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ တိဗက္ဗမာအုပ္စုမွ ျမန္မာလူမ်ဳိးအုပ္စု၀င္ျဖစ္တယ္္။ ျမန္မာတို႕ႏွင့္ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ ဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈတို႔တြင္ တူညီၾကတယ္္။ ေရွးဗမာဟန္ကို ထိန္းသိမ္း ခဲ့ၾကတယ္္။
အာဒိကပၸက်မ္း
သက္ႏွင့္ရခိုင္၊ ႏႈိင္းၿပိဳင္ေတာင္သူ၊ ျပဴ ကမ္းယံေယာ၊ ထား၀ယ္ေႏွာက၊ မ်ဳိးသတၱ ဟုေဖာ္ျပတယ္္။
ေလာကဟိတရာသီက်မ္း လူမ်ဳိး(၁၀၁)ပါးစာရင္းအရ ျမန္မာ(၇)မ်ဳိး
(၁) ျမန္မာ၊ (၂)ျပဴ၊ (၃)ကမ္းယံ၊ (၄)ေယာ၊ (၅)ရခိုင္၊ (၆)ေတာင္သူ၊ (၇)ထား၀ယ္ဟု ေဖာ္ျပတယ္္။
ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံစာတမ္း(ဒုတိယပိုင္း) ျမန္မာ(၇)မ်ဳိးစာရင္း (၅မ်ဳိးကြဲတယ္္။)

၁။ မုံံ႔ေရြးဆရာေတာ္အမွတ္အသား
(၁)ျဗဟၼာသက္၊ (၂)ရခိုင္၊ (၃)ထား၀ယ္၊ (၄)ျပရယ္၊ (၅)ေတာင္သူ၊ (၆)ျမံဳသက္၊ (၇) ကမ္းယံ။
၂။ ေဘးေရႊေတာင္၀န္မင္းႀကီး မဟာမင္းထင္ရာဇာ အမွတ္အသား
(၁)ျဗဟၼာသက္၊ (၂)ရခိုင္၊ (၃)ထား၀ယ္၊ (၄)ေျပာ့၊ (၅)ေတာင္သူ၊ (၆)ျပဴသက္၊ (၇) ကမ္းယံ။
၃။ ေဘးငစဥ့္ကူး ေထာင္အင္းစား အသုံးစာေရး မဟာမင္းလွသခၤယာ အမွတ္အသား
(၁)ျမန္မာႀကီး(ရခိုင္)၊ (၂)ျမန္မာငယ္(ျပဴ)၊ (၃)ထား၀ယ္၊ (၄)ပရယ္၊ (၅)ေတာင္သူ၊ (၆)ျပံဳးသက္၊ (၇) ကမ္းယံ။
၄။ ႏိုင္ငံျခား၀န္ေထာက္မင္းအမွတ္အသား
(၁)ျမန္မာ၊ (၂)ရခိုင္၊ (၃)ထား၀ယ္၊ (၄)ျမဳံ၊ (၅)ေတာင္သူ၊ (၆)ျပဴ၊ (၇) ကမ္းယံ။
၅။ စဗၼဴတံဆိပ္ႏွင့္ စြယ္စုံေက်ာ္ထင္အေျဖအရ
(၁)ျမန္မာ၊ (၂)ရခိုင္၊ (၃)ထား၀ယ္၊ (၄)ထရသ္၊ (၅)ေတာင္သူ၊ (၆)ေျပာ့၊ (၇) ကမ္းယံ။ ဟု ေဖာ္ျပတယ္္။
ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ (၁၈)ႀကိမ္ေျမာက္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ ( ၁၉၆၅ခုႏွစ္ ) ျပည္ေထာင္စုေန႔အခမ္းအနားလမ္းညႊန္စာအုပ္မွ တိုင္းရင္းသား(၆၉)မ်ဳိးစာရင္း(၃၇)ဗမာ ထား၀ယ္လို႔ေဖာ္ျပတယ္္။

၁၉၉၈ခုႏွစ္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနအဆိုအရ ျမန္မာ ( ၉)မ်ဳိးမွာပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္ ( ေဒါက္ တာအဲလီဇဘက္မိုး၊ လန္ဒန္တကၠသိုလ္)ႏွင့္ ႏိုင္ငံသား ပညာရွင္၊သုေတ သီမ်ား၏ ေလ့လာေတြ႔ရွိ ခ်က္ မ်ားအရ ထား၀ယ္ေဒသ ( ထား၀ယ္ခရိုင္ ) အတြင္း ေက်ာက္ေခတ္သစ္၊ ပ်ဴေခတ္၊ ပုဂံေခတ္မွစတင္ကာ သမိုင္းတစ္ေလ်ာက္ သမိုင္းဦးမွယေန႕တိုင္ေအာင္ လူေနထိုင္ရာေဒသျဖစ္တယ္။

ထား၀ယ္လူမ်ဳိးမ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားရွိသည္။ ကိုယ္ပိုင္နကၡတ္၊ တာရာရွိသည္။
ထား၀ယ္ေဒသေရွးရိုးရာအကမ်ားမွာ (၁)ရမ္းအက၊ (၂)ဒိန္း(ယိန္း)အကႏွင့္ အိုးစည္အကဆိုၿပီး ရွိခဲ့တယ္္။ ယခုအခါ ေပ်ာက္ကြယ္လုလုျဖစ္ေနေသာ ထား၀ယ္ရိုးရာ ရမ္းအကကို ထား၀ယ္ေက်းလက္ေဒသ အခ်ိဳ႕ တြင္ နတ္ပြဲမ်ားတြင္သာေတြ႔ရွိႏိုင္တယ္္။ ထား၀ယ္ရိုးရာေရအိုးရြက္အကကို ျပည္ေထာင္စုေန႔အခမ္း အနား မ်ားႏွင့္ သႀကၤန္ကာလမ်ားတြင္ ကျပေလ့ရွိတယ္္။

ထား၀ယ္ရိုးရာေတးမ်ားကုိ ျမန္မာလိုဒိန္းဟုဆိုသည္။ ထား၀ယ္တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဒီးခ်င္းဟုေခၚပါ တယ္္။ အေျခခံပညာေက်ာင္းသုံးစာအုပ္မ်ားတြင္ ထား၀ယ္ေတး၊ ေက်းလက္ရိုးရာေတး၊ ထား၀ယ္ဒိန္းသံ ဟု ေဖာ္ျပ တယ္္။ ယင္းဒီးခ်င္းမ်ားႏွင့္ တြဲဖက္တီးရေသာခတ္ မိေခ်ာင္းေစာင္း၊ တေရာမ်ားလည္းရွိ တယ္္။ ေရွးမင္းမ်ား လက္ထက္တြက္ထား၀ယ္ေတး၊ထား၀ယ္အကဟူ၍ေဖာ္ျပတယ္။ ထား၀ယ္တိုင္းရင္သားမ်ားေျပာဆို ေန ၾကေသာထား၀ယ္စကားကိုေဒသိယစကားအျဖစ္ ပညာရွင္မ်ားက သတ္မွတ္တယ္။ ထို ေဒသိယ စကား တြင္ ေပါရာဏ၊ ျမန္မာ၊ရွမ္း၊ မြန္စကားမ်ားေရာစပ္လ်က္ရွိတယ္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္ လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္မွ် မဆက္စပ္ ေသာ ထား၀ယ္စကားစစ္စစ္ စကားလုံးမ်ားလည္းေတြ႔ရတယ္။

ထို႔ျပင္ ထား၀ယ္ေဒသအတြင္း ေရွးက်သည့္ နတ္ကိုးကြယ္မႈ၊ ေမြးဓေလ့၊ ေသဓေလ့၊ မဂၤလာေဆာင္ ဓေလ့ မ်ား ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ ထား၀ယ္ေဒသအတြင္း ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ား၊ လူမႈေရး ပြဲေတာ္ မ်ား၊ ရိုးရာဓေလ့ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပေလ့ရွိတယ္။ထို႕ေၾကာင့္ ထား၀ယ္သားတို႕ သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းႏွစ္ေပါင္မ်ားစြာ ေနထိုင္ရွင္သန္ခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမ၊ ေဒသ၊ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္းမ်ားရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္တယ္။ သို႕ျဖစ္ပါ၍ ထား၀ယ္ေဒသ ( ထား၀ယ္ခရိုင္ ) အတြင္း ေနထိုင္ၾကေသာ ထား၀ယ္မ်ားသည္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား(သို႕) ဌာေနတိုင္း ရင္းသားမ်ားျဖစ္တယ္။

ဆရာေဇာ္သူရ  ေဖ့စ္ဘုတ္မွကူးယူေဖာ္ျပသည္။