လူမ်ဳိး စကားႏွင့္ စာေပ သုိ႔မဟုတ္ သမုိင္း၏အပုိင္းအစမ်ား – အပုိင္း (၃)

 http://www.tavoyanvoice.com/?p=1056&fb_comment_id=fbc_219083871555643_809369_220686978061999#f2b5cb0b6d4bb32

ဦးဉာဏ၀ရ

လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးမွာ စကားနဲ႔ သမုိင္းဆုိတာ အဓိကအခန္းက႑မွ ပါ၀င္သလုိ သမုိင္းရဲ႕ အပုိင္းအစေလးေတြ ဆုိတာဟာလဲ အမွတ္တရအျဖစ္က်န္ရွိေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီအမွတ္တရေလးေတြဟာလဲ လူမ်ဳိးနဲ႔ သမုိင္းကုိ မွန္ကန္စြာရပ္တည္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း သက္ေသအျဖစ္ရပ္တည္ရင္း အတိတ္ရဲ႕ အျဖစ္ေလးေတြ ကုိ ေျပာျပေနျပန္ေရာ။ ေတြးၾကည့္ရင္ ေဆြးေျမ့စရာျဖစ္သလုိ ေလ့လာရင္ အားတက္စရာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမုိင္းကုိပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ လူမ်ဳိးမ်ားဟာ သမုိင္းကုိေက်ာခုိင္းလုိ႔မရပါဘူး။ သမုိင္းက ေျပာေနတဲ့စကားကုိလဲ မၾကားခ်င္ေယာာင္ေဆာင္လုိ႔ မျဖစ္ျပန္ဘူးေလ။ လူ ရယ္လုိ႔ျဖစ္လာရင္ လူမွာ လူကုိျဖစ္ေစခဲ့ တဲ့ ေက်းဇူးရွင္ မ်ားျဖစ္တဲ့ မိဘဆုိတာရွိဖုိ႔ လုိအပ္တယ္ဆုိတာ လူသားအားလုံး သိမွာပါ။ မိဘမဲ့သား အုတ္ၾကားမ်က္ေပါက္ စတဲ့စကားမ်ားကုိ လက္ခံႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ လူဆုိတာ ရွိမယ္မထင္ပါဘူး။ လူမွာ မိဘရွိမွ တင့္တယ္ျပီး လူၾကား မွာ မ်က္ႏွာပန္းလွမယ္ဆုိတာ လက္ခံထားတဲ့ လူတုိင္း လူမ်ဳိးရဲ႕သမုိင္းဆုိတာကိုလဲ သိထားဖုိ႔ လုိအပ္ျပန္ ပါတယ္။ မိဘဆုိတာ ကိုယ့္အတြက္တန္ဖုိးထားရမဲ့ ေက်းဇူးရွင္မ်ားျဖစ္သလုိ သမုိင္းဆုိတာ မိဘဘုိးဘြား ဆရာသမား လူမ်ဳိးအားလုံးရဲ႕ ေက်းဇူးရွင္ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ စာဖတ္သူမ်ား သိသင့္ပါတယ္။

ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အခုလက္ရွိဘ၀မွာ လူရယ္လုိ႔ျဖစ္လာတာဟာ မိဘမ်ားေၾကာင့္ဆုိတာကုိ မိဘမ်ားက သက္ေသျပေနသလုိ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရယ္လုိ႔ရွိလာတာ ျဖစ္လာတာဟာလဲ သမုိင္းက ေျပာျပေနလုိ႔ပါ။
လူဟာအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ေနတတ္တဲ့သတၱ၀ါတစ္မ်ိဳးပဲ့မုိ႔ လူ႔အေၾကာင္း ကုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပေန တဲ့သမုိင္း ကုိေတာ့ လူမွန္ ရင္ သိကုိ သိထားရပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအားလုံးမွာ သမုိင္းနဲ႔ သမုိင္း၀င္အျဖစ္အပ်က္ေတြ ရွိေနသလုိပဲ ထား၀ယ္တုိင္းရင္းသားမ်ားမွာလဲ သမုိင္းနဲ႔ သမုိင္းရဲ႕ အပုိင္းအစေျခရာမ်ားဆုိတာ အတိတ္ရဲ႕အမွတ္အသား အေနနဲ႔ က်န္ေနဆဲပါပဲ။ ကမ္းေျခရွိ သဲေသာင္မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ေျခရာမ်ားဟာ ေရဖ်က္လုိ႔ပ်က္ေကာင္းပ်က္သြားႏုိင္ေပမယ့္လုိ႔ အတိတ္မွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ထား၀ယ္သမုိင္းရဲ႕ ေျခရာမ်ားကေတာ့ အနာဂါတ္ေန႔သစ္မ်ားဆီထိ ခ်ီတက္ေနဆဲ။ သစ္လြင္ေနဆဲ။ သမုိင္းအေၾကာင္းကုိ ေျပာျပေနဆဲပါပဲ။ ပ်ဴလူမ်ိဳးေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ရွာမရေအာင္ အစေပ်ာက္သြားေပမယ့္ ပ်ဴသမုိင္းကေတာ့ က်န္ေနဆဲပဲ့ေလ။ ထား၀ယ္လူမ်ိဳးမ်ားလဲ ထား၀ယ္သမုိင္းကုိ မေလ့လာ ပဲ ေနခဲ့မယ္ဆုိ ရင္ေတာင္ သုိ႔မဟုတ္ သူမ်ားနဲ႔ အမ်ဳိးတူပါလို႔ ေျပာေနမယ္ဆုိရင္ေတာင္ ဘယ္ေတာ့မွ လူမ်ဳိးနဲ႔ အျဖစ္ပ်က္မ်ားကုိ သစၥာမေဖါက္တဲ့ သမုိင္းကေတာ့ လူမ်ဳိးအေၾကာင္း ေဒသအေၾကာင္းကုိ ေျပာျပေန ဦးမွာပါပဲ။ ထား၀ယ္သမုိင္းက ေျပာျပေနတဲ့ သမုိင္းရဲ႕ အပိုင္းအစမ်ားကုိ စာဖတ္သူမ်ား ဆက္လက္သုံးေဆာင္ ခံစားၾကည့္ပါဦး။

အတိတ္ရဲ႕ေန႔ရက္ တစ္ရက္မွာ မဟာနရိႏၵမင္းၾကီးဟာ ဘူမိေဒ၀နဂရၿမိဳ႕ကုိ တည္ေထာင္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေန ပါသတဲ့။ (ဘူမိေဒ၀နဂရျမိဳ႕ဆုိတာ ထား၀ယ္ျမိဳ႕မွ ၁၀ မုိင္အကြာမွာရွိတဲ့ မိႈင္းကာရီ=ပကာရီၿမိဳ႕ကုိ ဆုိလုိ တာပါ။) တစ္ရက္မွာ….. မဟာနရိႏၵမင္းႀကီးနဲ႔ အတူ မိဖုရားႀကီး စုမဒၵီေဒ၀ အပါအ၀င္ စစ္သည္ ဗုိလ္ပါ တုိ႔ ေတာကစားထြက္ၾကပါသတဲ့။ တစ္ေနရာအေရာက္ အၿခံအရံမ်ားနဲ႔ က်က္စားေနတဲ့ ေရႊအဆင္းရွိ ဥေဒါင္းမင္းကုိ ျမင္လုိ႔ မိဖုရားႀကီးက သေဘာက်ႏွစ္သက္တာမုိ႔ ဥေဒါင္းလုိခ်င္ေၾကာင္း ဘုရင္ ကုိေလွ်ာက္ထား တာေပါ့။ ဘုရင္မင္းျမတ္ နန္းေတာ္ေရာက္တာနဲ႔ ဖမ္းႏုိင္သူမ်ားကုိ စုံစမ္းၾကည့္ေတာ့ ဆင္ျဖဴကၽြန္းရြာမွ ဆင္၀န္ ေမာင္မဲ ဆင္၀န္ကေတာ္ မမင္းျဖဴတုိ႔ရဲ႕သား ေမာင္ႏြား ဆုိတာရွိေၾကာင္း ၾကားသိရတာမုိ႔ ေရွ႕ေတာ္သြင္းဖုိ႔ အမိန္႔ေစလႊတ္လုိက္ပါတယ္။ ေရႊဥေဒါင္းကုိ ဖမ္းမိပါက ဆုေတာ္မ်ား အျပင္ ရြာၾကီး (၄)ရြာကုိ အပုိင္စားေပးပါ့မယ္ဆုိတဲ့ မက္လုံးနဲ႔ အမိန္႔ေတာ္ေၾကာင့္ ရေအာင္ဖမ္းျပီး ဆက္ သပါ့မယ္လုိ႔ ၀န္ခံကတိေပးခဲ့ပါသတဲ့။ သူန႔ဲအတူ ေရႊဥေဒါင္း ဖမ္းဖုိ႔ အကူလုိက္တဲ့ သူကေတာ့ တပည့္ေက်ာ္ ကြာစိ တဲ့။ ဥေဒါင္းက်က္စားရာ ေတာကုိေရာက္ေတာ့ ညႊတ္ႀကီး ညႊတ္ငယ္ အသြယ္သြယ္ကုိဖန္တီးျပီး အလယ္မွာ လွပတဲ့ ဥေဒါင္းမငယ္ကုိထားျပီး ေလွာင္အိမ္ကုိ ေကာင္းကင္ပုိက္နဲ႔၀န္းရံကာ မုဆုိးနဲ႔ အကူကေတာ့ ေတာင္ေပၚက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာေပါ့။ ေဒါင္းမငယ္ကုိျမင္မိတဲ့ ေဒါင္းအေတာ္မ်ားမ်ားက အနီးကုိ သတိမဲ့စြာခ်ဥ္းကပ္လာၾကတာမုိ႔ တခ်ိဳ႕က ညႊတ္ႀကီး ညႊတ္ငယ္မွာမိၿပီး တခ်ဳိ႕က ေကာင္းကင္ပုိက္ မွာ မၾကေရာ။ သတိရွိတဲ့ ေရႊဥေဒါင္းကေတာ့ လြတ္သြားတာေပါ့။ ေက်ာ့ကြင္းမိေနတဲ့ ေဒါင္းမ်ားကုိ အာ႐ုံစုိက္ၿပီး လြတ္ေအာင္ရုန္းေစခဲ့တာမုိ႔ ေက်ာ့ကြင္း ညႊတ္တုိင္နဲ႔ ေဒါင္းေတြ ေထြးယွက္ကုန္ေရာ။

ဆရာတပည့္ႏွစ္ေယာက္ ေဒါင္းေတြကုိဖမ္းဖုိ႔ ေတာင္ထိပ္မွေျပးဆင္းျပီး ဖမ္းမယ္လုပ္လုိ႔ ေဒါင္းေတြ ညႊတ္ေထြးလ်က္ ထြက္ေျပးတာေၾကာင့္ အဲဒီေနရာကုိ ညႊတ္ေထြး လုိ႔ေခၚတြင္ေစခဲ့ပါတယ္။ ကာလရွည္လ်ားလုိ႔ အေခၚေတြေျပာင္းျပီး အခုဆုိရင္ ညင္းေထြးရြာ လုိ႔ေခၚဆုိေနတုန္းပါပဲ။ ညႊတ္နဲ႔အတူ ထြက္ေျပးၾကတဲ့ ေဒါင္းေနာက္ကုိ တေကာက္ေကာက္လုိက္ရင္း ေဒါင္းမ်ားကုိ ေလွာင္မိျပီလုိ႔ ထင္တဲ့ေနရာ ကုိ ေဒါင္းေလွာင္ရြာ လုိ႔ေခၚတြင္ရင္း အခုေတာ့ ေဒါင္းေလာက္ရြာ လုိ႔ေခၚေနၾကပါတယ္။
တစ္ခါ ေရႊဥေဒါင္းမင္းက သူ႔ရဲ႕အေဖၚ ေဒါင္းမ်ားကုိ ေရွ႕ကပ်ံေစျပီး မိမိကုိယ္တုိင္က မုဆုိးနဲ႔ မနီးမေ၀း ပ်ံလ်က္ သာဂရၿမိဳ႕ရဲ႕ အေနာက္ဖက္ ကမ္းနဖူးကုိေက်ာ္ၿပီး ပ်ံသြားရင္းနားတဲ့ေနရာကုိ ေဒါင္းကူး လုိ႔ ေခၚရင္း အခုဆုိ ေဒါင္းငူရပ္ လုိ႔ေခၚတြင္လွ်က္ရွိပါတယ္။ ဆရာတပည့္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ကူးစရာေလွကုိ ရွာတာ မေတြ႔ရလုိ႔ ေဖါင္ဖြဲ႔ၿပီး ကမ္းတစ္ဖက္ကုိကူးၾကရပါတယ္။ ေရႊဥေဒါင္းမင္းကုိ မေတြ႔ရလုိ႔ စိတ္ဆုိးေန တဲ့ မုဆုိးဟာ ျမားနဲ႔ေလးကုိ တစ္ေတာလုံးရမ္းျပစ္တာေၾကာင့္ ေတာမွာက်က္စားေနတဲ့ ဇရက္ (ဆက္ရက္) မ်ားပ်ံေျပးတဲ့ ေနရာကုိ ဇရက္ရြာလို႔ ေခၚတြင္းရင္း အခု ဇရစ္ရပ္ လုိ႔တြင္ က်န္ေနဆဲပါပဲ။ ထုိမွတဖန္ ဆက္လက္ၿပီးလုိက္ၾကရာ ေနရာတစ္ခု၌ ေဒါင္းမ်ားမိေနၿပီလုိ႔ မွတ္ထင္ျပီး ၀မ္းသာအားရ ဖမ္းဖုိ႔လုပ္ တုန္း ေဒါင္းေတြ လြတ္ၿပီး ပ်ံေျပးၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာကုိေတာ့ ေဒါင္းလြတ္ရြာ အခုအေခၚ ဇလြတ္ရြာ လုိ႔ ေခၚေနၾကပါတယ္။

 အဲဒီကတဆင့္ ေဒါင္းေနာက္လုိက္ၾကလုိ႔ ျမစ္ကမ္းပါးအနီး ေက်ာက္တုန္းအၾကားမွာ ေဒါင္းမင္း (၂) ခါ၀ပ္ခဲ့ တဲ့ေနရာကုိ အထက္ ေက်ာက္၀ပ္ရြာ နဲ႔ ေအာက္ေက်ာက္၀ပ္ရြာ လုိ႔ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွတဆင့္ ျမစ္ အေရွ႕ဖက္ကုိ ေဒါင္းမင္း ပ်ံကူးသြားလုိ႔ ဆရာတပည့္ႏွစ္ေယာက္ လုိက္ၾကျပန္ေသာ္ ေဒါင္း မင္း ပန္း၍ ၀ပ္ေသာေနရာကုိ ပန္း၀ပ္ရြာ (ပ၀ပ္ရြာ) ေခၚျပန္ ပါတယ္။ ေဒါင္းမင္းပန္းလုိ႔ နားေသာ ေတာခ်ဳံေနရာကုိ ပန္းေတာရြာ (ပေတာရြာ) လုိ႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာပဲ မုဆုိးက ေဒါသထြက္ျပီး ေလးနဲ႔ျပစ္ ရာ ေဒါင္းကုိ မမွန္ပဲ အနီးအနားမွာက်က္စားေနၾကတဲ့ တီတြတ္ငွက္မ်ားလန္႔ျပီး ပ်ံတဲ့ေနရာကုိ တီတြတ္ပ်ံရြာ (တီ တြတ္ျပင္ရြာ) လုိ႔ေခၚၾကပါတယ္။ ယင္းေနာက္ ေဒါင္းမင္းေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ေနရာကုိ ေဒါင္းေပ်ာက္ရြာ (ေတာင္ေပ်ာက္ရြာ) လုိ႔ေခၚပါတယ္။

ေဒါင္းမင္းေပ်ာက္သြားလုိ႔ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ျဖစ္ေနတဲ့ မုဆုိးက တပည့္ကုိ တပည့္ေရ ငါ့မွာ ဘုရင္မင္းျမတ္ထဲ ေရႊဥေဒါင္းမင္းရပါေစ့မယ္လုိ႔ ပရိသတ္အလယ္မွာ ရဲ၀ံ့စြာ၀န္ခံခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့ ေဒါင္းကလြတ္သြားျပီ၊ ေဒါင္း မပါပဲ ေနျပည္ေတာ္ျပန္ဖုိ႔ကလဲ ရွက္စရာေကာင္းလွပါ လားလုိ႔ ညွိဳငယ္တဲ့မ်က္ႏွာနဲ႔ ညည္းညူျမည္တမ္းရင္း ေခ်ာင္းကုိ ကူးခဲ့တာမုိ႔ ရွက္ေခ်ာင္း (သရက္ေခ်ာင္း) လုိ႔ေခၚတြင္ ၾကပါတယ္။

ထား၀ယ္လူမ်ဳိးမ်ားရဲ႕ သမုိင္းဖခင္ သမႏၱမင္းႀကီးဟာ (သာဂရၿမိဳ႕တည္မင္း) ဘ၀တစ္ခုမွာ ကၽြဲမင္းျဖစ္ခဲ့ဖူး ပါသတဲ့။ ကၽြဲမင္းဟာ ပင္လယ္ေရနဲ႔ထိတဲ့ ျမက္ကုိစားခ်င္တဲ့ဆႏၵေၾကာင့္ ထား၀ယ္ျမစ္၀ တစ္ေနရာမွ အေရွ႕ဖက္ ကမ္းကူးသြားခဲ့ပါသတဲ့။ အဲဒီေနရာကုိ ကၽြဲမင္းကုန္းရြာလုိ႔ ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ စကၠပါလ ကၽြဲမင္းဟာ သူ႔ရဲ႕ၾကင္ ေဖၚမ်ားျဖစ္တဲ့ ကၽြဲမမ်ားမွ ကၽြဲသားေလးေမြးမွာကုိ မလုိလားတာေၾကာင့္ ေမြးလာတဲ့ ကၽြဲမကုိသာ အရွင္ထားျပီး ကၽြဲထီးေလးမ်ားကုိ ေ၀ွ႔သတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အခါတပါးမွာ ကၽြဲမတစ္ေကာင္ဟာ ကုိယ္၀န္ရလာတမုိ႔ ေတြးမိပါသတဲ့။ တကယ္လုိ႔မ်ား ကၽြဲေလးေမြးခဲ့ရင္ေတာ္ေသးရဲ႕ ကၽြဲထီးေလးေမြး ရင္ေတာ့ ခက္ရခ်ည္ရဲ႕ ဆုိတဲ့ အေတြးနဲ႔အတူ ေတာင္ေခါင္း တစ္ေနရာကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ျပီး မၾကာခင္မွာ သားေလးေမြးခဲ့တဲ့အတြက္ သားကုိၾကီးျပင္းေအာင္ ၀ွက္ခဲ့တဲ့ေနရာကုိ သား၀ွက္ဂူ (သား၀ွက္ ကုန္း) လုိ႔ ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ သားငယ္ကၽြဲထီးေလးဟာ တေန႔တျခား ၾကီးျပင္းလာတာနဲ႔ အမွ် ေလကဲ့ သုိ႔ေျပးႏုိင္တာေၾကာင့္ ထား၀ယ္အေခၚ ကြဲေလသား (ကၽြဲေလ ကေလး)လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မ်ားမၾကာမီ မိခင္ကၽြဲမၾကီးရဲ႕ ေျပာစကားေၾကာင့္ ဖခင္ကုိစိတ္နာကာ ဖခင္ေျခရာနဲ႔ ေျခရာျခင္းတူတဲ့တစ္ ေန႔ ဖခင္ကုိ ေတာ္လွန္မယ္ဆုိတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေျခရာျခင္း အၿမဲတုိင္းေလ့ရွိပါတယ္။ ေျခရာျခင္းတူလာတဲ့တစ္ေန႔ မိမိေနရာ ဂူေနရာမွ ေျပာင္းေရႊ႕ကာ ဖခင္ကၽြဲမင္းပုိင္ ေနရာမွအပျဖစ္တဲ့ ေတာင္ကုန္း တစ္ခုမွာ ေနထုိင္ခဲ့ တာေၾကာင့္ အဲဒီေတာင္ကုိ ကၽြဲ႐ုိင္းေတာင္လုိ႔ ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ ဖခင္စကၠပါလကၽြဲမင္းဟာ မိမိပုိင္နယ္စပ္၌ ကၽြဲ႐ုိင္းတစ္ ေကာင္ေပၚေပါက္ေနေၾကာင္း ၾကားသိရလုိ႔ ေဒါသထြက္ကာ ေ၀ွ႔သတ္မယ္ဆုိတဲ့အႀကံနဲ႔ ၾကင္ေဖၚမ်ားနဲ႔ သမီးအၿခံ အရံမ်ားကုိထားခဲ့ကာ ခြဲျခားေနခဲ့တဲ့ေတာင္ကုိ ခြဲျခားေတာင္ (ခြဲျခမ္းေတာင္) လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ (ခြဲျခမ္းေတာင္ဟာ ထား၀ယ္ျမိဳ႕အေရွ႕ေတာင္ဖက္ တန္ခုိးၾကီး ရွင္မုတၳီးဘုရားၾကီးနဲ႔ မနီးမေ၀းေနရာမွာ တည္ရွိပါတယ္)။

တစ္ေန႔ သားအဖေတြ႔ဆုံျပီး အခ်ိန္အေတာ္ၾကာၾကာ ေ၀ွ႔ခတ္ၾကတာေၾကာင့္ ဖခင္ကၽြဲမင္းမွာ အုိမင္းမစြမ္းရွိတာေၾကာင့္ ေမာပန္းေမ့ေျမာသြားပါတယ္။ အဲဒီေနရာကုိ ကၽြဲမင္းအု (ကၽြဲမင္းအူ) လုိ႔ ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ (ထား၀ယ္လုိ ေမ့ေျမာ တာကုိ အု လုိ႔သုံးပါတယ္။ ကၽြဲမင္းအူကြင္းဟာ ကႏုိင္းတာရြာ အနီးမွာ ရွိပါတယ္။) သားလဲ ဖခင္ေသျပီအထင္နဲ႔ မိမိေနရာသုိ႔ျပန္သြားစဥ္ မၾကာခင္ ဖခင္သတိရကာ သားအားအမီလုိက္ပါတယ္။ သားကလဲ ဖခင္လုိက္လာမွန္း သိတာေၾကာင့္ ထား၀ယ္ျမစ္ထဲသုိ႔ဆင္းကာ အေနာက္ဖက္ကမ္းကုိ အေရာက္ကူးေျပးပါေတာ့တယ္။ ဖခင္လဲ အမီလုိက္ကာ သားအဖ ေတြ႔ဆုံျပီး ေ၀ွ႔ခတ္ၾကျပန္တာေၾကာင့္ အဲဒီေနရာကုိ ေထြးလုံး (ေလာင္းလုံး)လုိ႔ ေခၚတြင္ပါတယ္။ သားအဖ ေ၀ွ႔ခတ္ၾကရာ ဖခင္ကၽြဲမင္းမွာ ေ၀ွ႔ခတ္ရန္မစြမ္းေတာလုိ႔ ျပန္လာတဲ့ေနရာကုိ ျပန္ထိန္ (ျပင္းထိန္ရြာ)လုိ႔ နာမသမုတ္ခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီမွတဆင့္ ေရြ႕ေရြ႕ေျပာင္းေရႊ႕ကာ ေျပးေရွာင္လာတဲ့ေနရာကုိ ေျပးေရွာင္ (ပိန္းေရွာင္ရြာ) လုိ႔ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ စကၠပါလ ကၽြဲမင္းက ငါဒီလုိဒုကၡေရာက္တာ ငါ့ၾကင္ေဖၚ ကၽြဲမယုတ္ တစ္ေကာင္ျဖစ္ရတယ္၊ ကၽြဲမအေပါင္းကုိစြန္႔ကာ တစ္ကုိယ္တည္းေနမွ သင့္ေတာ္မယ္လုိ႔ ႀကံလ်က္ ေျမာက္စူးစူး သုိ႔သြားၿပီး ကၽြဲမင္းရပ္တန္႔နားေနပါေတာ့တယ္။ အဲဒီေနရာကုိ မင္းရပ္ရြာ လုိ႔ေခၚတြင္ေနဆဲပါပဲ။ မင္းရပ္ရြာမွ တဖန္ ေျမာက္စူးစူးသုိ႔ေရွ႕ရႈသြားျပန္ေတာ့ ပင္လယ္ ကမ္းပါးအနီးေရာက္တဲ့အခါ ပင္ပန္းလုိ႔ ေတာင္ကုန္းတစ္ခု ေပၚတက္ျပီး အင္းတစ္ခုမွာ နားေနပါေတာ့တယ္။ ပင္ပန္းလုိ႔ အင္း မွာနားတာေၾကာင့္ ပန္းတက္အင္းရြာလုိ႔ ေခၚတြင္ၾကပါတယ္။ ပန္းတက္အင္းရြာမွတဖန္ ေျမာက္ဖက္သုိ႔ေရွ႕ရႈသြားျပီး ကုန္းျမင့္တစ္ခုေပၚတြင္ စခန္းခ်နားေနပါတယ္။ အဲဒီေနရာကုိေတာ့ ကုန္းျမင့္ေခ်ာင္ လုိ႔ေခၚတြင္ခဲ့ပါတယ္။ (ယခုအခါ မထင္ရွားေတာ့)။ ထား၀ယ္ရာဇ ၀င္မွတ္တမ္းအရ ေ၀မိႆကေတာင္၀ယ္ (ကနန္းေတာင္) ဂ၀ံပေတ့ရေသ့၊ ဒူရကနတ္သားနဲ႔ ဂုမၻ႑နတ္ဘီလူးတုိ႔အား ဘုရားရွင္ ဗ်ာဒိတ္ၾကားျပီးေနာက္ သု၀ဏၰဂီရိကုန္းေတာ္၌ (ယခုအခါ နဘုလယ္ရြာအနီး) ရပ္ေတာ္မူကာ ေျခေတာ္ရာတစ္ဆူခ်ခဲ့ပါသတဲ့။ (နဘုလယ္ေျခေတာ္ရာဟာ အခုထိ ရွိေနဆဲျဖစ္သလို ထူးျခားမႈမ်ားနဲ႔ျပည့္စုံတဲ့ ဘုရားကုန္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္)။ စကၠပါလ ကၽြဲမင္းဟာဘုရားရွင္ကုိ ေျမဇာျမက္ျဖင့္ အၾကိမ္ၾကိမ္လွည့္လည္ ဖူးေမ်ာ္ျခင္းေၾကာင့္ ဖူးလည္ (သုိ႔)ဖူးလယ္ (နဘုလယ္) လုိ႔ ေခၚတြင္ပါတယ္။

အခုေရးျပခဲ့တဲ့အေၾကာင္းအရာ အားလုံးဟာ ထား၀ယ္ေလးျမိဳ႕နယ္ျဖစ္တဲ့ ေရျဖဴ၊ ထား၀ယ္၊ သရက္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလာင္းလုံးၿမိဳ႕တုိ႔မွာ ထင္ရွားခဲ့တဲ့ ထင္ရွားဆဲျဖစ္တဲ့ သမုိင္းကေျပာျပေနတဲ့ ရြာနာမည္မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ အလြယ္တကူဖတ္မွတ္လုိ႔ရေအာင္ စာေရးဆရာၾကီး ေရႊ၀ယ္ေအး (ထား၀ယ္ျမိဳ႕ ဇရစ္ရပ္ေန ကုန္သည္ ဦးေရႊေသာင္းနဲ႔ ေဒၚၿမိဳင္သူ မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားတဲ့ သားသုံးဦးအနက္ သားလတ္ျဖစ္သူပါ။ သကၠရာဇ္ ၁၂၅၄ ခု တန္ခူးလဆန္း ၈ ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ နာမည္အရင္းကေတာ့ ဦးဘေအး ပါတဲ့) ေရးတဲ့ ႀကီးပြါးေရးစာအုပ္တုိက္မွ ျဖန္႔ခ်ီတဲ့ ထား၀ယ္ရာဇ၀င္သမုိင္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖၚျပခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာေဖၚျပခဲ့တဲ့အေၾကာင္းအရာမ်ားဟာ ရြာနဲ႔ေနရာမ်ားအေၾကာင္းပဲျဖစ္တာမုိ႔ စာဖတ္သူမ်ားေနာက္ထပ္ သိစရာေတြက်န္ရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပထမအၾကိမ္ ၿမိဳ႕တည္ သာဂရ၊ ဒုတိယအႀကိမ္နဲ႔ တတိယအႀကိမ္ၿမိဳ႕တည္ ဇလြန္၊ ျပီးေတာ့ စတုတၳအၾကိမ္ျမိဳ႕တည္ သာယာ၀တီ (ထား၀ယၿမိဳ႕)မွာ မပါ၀င္တဲ့ နန္းေတာ္မ်ားၿမိဳ႕မ်ားျဖစ္တဲ့ ေလာင္းလုံးၿမိဳ႕နယ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ ေ၀ဒီျမိဳ႕ေတာ္နဲ႔ သရက္ေခ်ာင္းျမိဳ႕နယ္မွာ ပါ၀င္တဲ့ မုတၱသုခ နဂရျမိဳ႕ေတာ္ (ရွင္မုတၳီး) မ်ားပဲျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်က္ေလာက္ ေစာင္းငဲ့ၾကည့္လုိက္ပါဦး။

ေ၀ဒီၿမိဳ႕တည္ျခင္း
အခုထား၀ယ္ျမိဳ႕မွ အေနာက္ေတာင္ဘက္ (၆) မုိင္အကြာ ထား၀ယ္ျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္းရွိ ေ၀ဒီရြာကား ေရွးအခါက ျမန္မာမင္းမ်ားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ဖူးတဲ့ ေ၀ဒီၿမိဳ႕ေလး ပဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀ဒီၿမိဳ႕ေတာ္ၾကီးကုိ သကၠရာဇ္ (၅၉၀) ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံျပည့္ရွင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး အဆက္အႏြယ္မ်ားျဖစ္၍  ေထာင့္ကြယ္ၿမိဳ႕ (ယခု ၾကက္လႊတ္ရြာ) ကုိ တည္ေထာင္ၾကသည့္ ကနိက၀တ္မင္း၊ ၎၏သားေတာ္ ကနိ႒ာသူ၊ ၎၏သားေတာ္ ကနိ႒ာရံ၊ ၎၏သားေတာ္ ကနိ႒ာသံ၊ ၎၏သားေတာ္ ကနိ႒ာ၀ါ၊ ၎၏သားေတာ္ ေစာသူရ လက္ထက္ ေထာင့္ကြယ္ၿမိဳ႕မွေျပာင္းကာ သကၠရာဇ္ (၇၉၂)ခုႏွစ္တြင္ ေ၀ဒီၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ (ေ၀ဒီလုိ႔ေခၚၾကတာကေတာ့ အရင္က ၿမိဳ႕တည္ရာျမစ္ကမ္းဟာ တိမ္တဲ့ ၀ဲရွိျပီး ေရခန္းေျခာက္တဲ့ေနရာမွာ တည္ရွိပါသတဲ့။ အဲဒါကုိ ၀ဲတီ-၀ဲဒီလို႔ေခၚ ၾကရာမွ ေ၀တီ-ေ၀ဒီ လုိ႔ ေျပာင္းခဲ့တာ ပါ။) ေ၀ဒီၿမိဳ႕မွာ ေစာသူရမင္း၊ သူ႔ရဲ႕သားေတာ္ မင္းေစာေရာင္၊ သူ႔ရဲ႕သားေတာ္ ေစာသြားေရာင္၊ သူ႔ရဲ႕သားေတာ္ ေရႊနန္းတက္၊ သူ႔ရဲ႕သားေတာ္ အိမ္ေရွ႕မင္းတုိ႔ စုိးစံျပီးေနာက္ သာဂရၿမိဳ႕ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ရွင္ဇံ (နႏၵိယ) မင္းနဲ႔ မိဖုရား ေစာျမေဒ၀ီတုိ႔သားေတာ္ ဗလေစာရန္ႏုိင္လုိ႔ေခၚတဲ့ ေစာသီလမင္း ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ခဲ့ပါသတဲ့။

အခါတပါးမွာ ေစာသီလမင္းဟာ သူ႔ရဲ႕သက္ေတာ္ေစာင့္ ေမာင္ဗအဲရဲ႕ ဇနီး မယ္ေစာလုိ႔ေခၚတဲ့ ေစာပညာကုိ သေဘာက်ႏွစ္သက္မိတာေၾကာင့္ သက္ေတာ္ေစာင့္ကုိ လုပ္ႀကံဖုိ႔ စိတ္ကူးမိပါတယ္။ မယ္ေစာဟာ ႐ုပ္ရည္အဆင္း လွပတဲ့အျပင္ အေတြးအေခၚ အေျမာ္အျမင္ပညာနဲ႔ ျပည့္စုံတာမုိ႔ ရပ္သူရြာသားမ်ားက ေစာပညာ လုိ႔သမုတ္ ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က ေ၀ဒီၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားမ်ားနဲ႔ အမတ္အရာရွိမ်ားပါ ၾကက္ပြဲကုိ ၀ါသနာပါၾကပါသတဲ့ တစ္ေန႔ ေစာသီလမင္းၾကီးဟာ သူ႔အႀကံအစည္ရွိတဲ့အတုိင္း ေမာင္ဗအဲ ကုိေရွ႕ေတာ္ေခၚျပီး ဒီေန႔ အ႐ုဏ္တက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၾကက္တည္သြားစရာရွိတာမုိ႔ တုိက္ၾကက္ေကာင္း တစ္ေကာင္နဲ႔ လာရမယ္လုိ႔ အမိန္႔ေတာ္မွတ္လုိက္ပါတယ္။ ေမာင္ဗအဲမွာ မင္းၾကီးရဲ႕အႀကံကုိ မရိပ္စားမိပဲ အမိန္႔ေတာ္အတုိင္း ဘုတ္ေမြး ရင္ဘတ္၊ တက္နက္ ေမာင္ခၽြန္း၊ ၿမီး၀န္း ေတာင္ပံျဖဴ ဆုိတဲ့ ၾကက္ကၽြမ္းသူမ်ားရဲ႕အဆုိအရ (၁) ရင္ဘတ္မွာ ဘုတ္ငွက္လို အေမြးေရာင္ ရွိျခင္း (၂) အတက္ မည္းနက္ျခင္း (၃) အေမာက္ခၽြန္ျခင္း (၄) အျမီး၀ုိင္းျခင္းနဲ႔ (၅) ေတာင္ပံျဖဴျခင္း အဂၤါငါးပါးနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ ၾကက္တစ္ေကာင္ကုိရွာၿပီး ေစာပညာကုိ အသိေပးကာ ေစာေစာအိပ္ရာ၀င္ပါသတဲ့။ အ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ ေရာက္တဲ့အခါ နန္းေတာ္သုိ႔ ၀င္ဖုိ႔အဆင္သင့္ျဖစ္ေနတဲ့ လင္ေတာ္ေမာင္ ေမာင္ဗအဲကုိ ေစာပညာက ညအိပ္မက္မေကာင္းတာမုိ႔ မသြားဖုိ႔ေတာင္းပန္ရွာပါတယ္။ မင္းရဲ႕အမိန္႔ဟာ မုိးၾကိဳးသြားထက္ေၾကာက္စရာေကာင္းတာမုိ႔ မသြားလုိ႔မျဖစ္တာေၾကာင့္ ၾကက္ပုိက္ကာ နန္းေတာ္သုိ႔၀င္ရပါေတာ့တယ္။ မင္းႀကီးလဲ အေျခြအရံတစ္ေယာက္မွမပါပဲ ေမာင္ဗအဲနဲ႔အတူ ၿမိဳ႕နဲ႔ မနီးမေ၀း ေတာအုပ္တစ္ခုသုိ႔ ထြက္သြားပါတယ္။ ေတာအုပ္တြင္ ေရာက္တဲ့အခါ မင္းၾကီးက ပြဲေတာ္တည္လုိတာေၾကာင့္ ေမာင္ဗအဲ ကုိ ေရၾကည္ေတာ္ရွာခုိင္းပါတယ္။ ေရအနည္းငယ္သာရွိတဲ့ ေရတြင္းမွာ ေရကုိငုံ႔ကာ ခပ္ေနတုန္း မင္းၾကီးကေနာင္ကေနျပီး ေရတြင္းထဲတြန္းခ်ကာ ေက်ာက္ လုံးမ်ားနဲ႔ ဖိသတ္လုိက္တာေၾကာင့္ အသက္ခႏၶာေၾကြရပါေတာ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ၾကက္ဟာလဲ ထြက္ေျပးသြားပါေတာ့တယ္။ မင္းၾကီးလဲ ညေနမွာ နန္းေတာ္ျပန္ျပီး ေစာပညာကုိေခၚခုိင္းကာ အေၾကာင္းစုံကုိရွင္းျပပါတယ္။ ေစာပညာဟာလဲ ပညာရွိ မိန္းမသားတစ္ေယာက္ေပမုိ႔ မင္းၾကီးရဲ႕အႀကံကုိ ရိပ္စားမိသြားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔ မနက္ ဘုရင့္ညီလာခံမွာ ေမာင္းမတစ္ဦးကုိယ္မွာ သရဲျဖစ္ေနတဲ့ ေမာင္ဗအဲဟာ ၀င္ပူးျပီး မင္းၾကီးဟာ သူ႔ကုိေရတြင္းထဲ တြန္းခ်ကာ လုပ္ႀကံခဲ့ေၾကာင္း အခုသရဲျဖစ္ကာ ေနစရာမရွိတာမုိ႔ ေနရာစီစဥ္ေပးေစ လုိေၾကာင္း သူ႔ကုိပသတဲ့ ေနရာမွာလဲ ၾကက္အရွင္နဲ႔သာ ပသတင္ေစလုိေၾကာင္း ေျပာပါသတဲ့။ မင္းႀကီးလဲ သရဲက စြပ္စြဲတယ္ဆုိတဲ့ ရွက္စိတ္နဲ႔ သရဲအတြက္ နတ္ကြန္းေဆာက္ေစပါတယ္။

ထား၀ယ္႐ုိး ၾကက္ကုိး (ထား၀ယ္ရုိးရာ ၾကက္ကုိးပါ)
ေမာင္ဗအဲ နတ္ကြန္းကုိ ေ၀ဒီျမိဳ႕ရုိးအျပင္ဖက္မွာ ေဆာက္လုပ္ေပးျပီး ၾကက္အရွင္နဲ႔ ပူေဇာ္ပသရတာကုိ ထား၀ယ္ ရုိးရာအတုိင္း ၾကက္နဲ႔ကုိးကြယ္ရတာကုိ အစြဲျပဳၿပီး ထား၀ယ္႐ုိး ၾကက္ကုိးလုိ႔ အခုတုိင္ေျပာဆုိေနၾကတုန္းပါပဲ။ (အျခားၿမိဳ႕ရြာေဒသရွိ လူအမ်ားက ထား၀ယ္မ်ားနဲ႔ ျငင္းခုန္ၾကတဲ့အခါ ထား၀ယ္႐ုိး ၾကက္ခုိးတတ္တယ္လုိ႔ မခံခ်င္ေအာင္ ေျပာတတ္ပါတယ္။ ေမာင္ဗအဲ ေရခပ္တဲ့ေရတြင္းနဲ႔ ဒူးေထာက္တဲ့ေနရာတုိ႔မွာ ယေန႔တုိင္ ေက်ာက္သားျဖစ္လ်က္ ရြာနဲ႔ မေ၀းတဲ့ေတာအုပ္ထဲမွာ တည္ရွိေနတုန္းပါပဲ။)
ဇနီး ေစာပညာလဲ ခင္ပြန္းကြယ္လြန္ေၾကာင္းၾကားသိရတာနဲ႔ မင္းၾကီးသိမ္းပုိက္ခံမယ့္ေဘးမွ ေၾကာက္တာမုိ႔ မိန္းမ အေဖၚတစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ေလွႀကဳံစီးကာ တိတ္တဆိတ္ထြက္ေျပးပါေတာ့တယ္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ စိန္႔တိုင္း ျပည္ကုိေရာက္တဲ့အခ်ိန္ ဘုရင္မရွိတာနဲ႔ႀကဳံတာမုိ႔ ေစာပညာကုိ တုိင္းသူျပည္သားမ်ားက ဘုရင္မအျဖစ္ တင္ ေျမႇာက္ပါတယ္။

(ဘုရင္မေစာပညာအေၾကာင္း ေ၀ဒီဘုရင္ ေစာသီလတုိ႔အေၾကာင္းမ်ားဟာ ရွင္မုတၳီးဘုရားသမုိင္းနဲ႔ တုိက္႐ုိက္ပတ္သက္မႈရွိပါတယ္။ စာရွည္မွာစုိးတာေၾကာင့္ ေဖၚမျပေတာ့တာပါ။)
အပုိင္း (၄) ဆက္ေရးရန္ ရွိပါေသးသည္။