ေကာ့ေသာင္းတြင္ ေက်ာက္မီးေသြး အကြဲအၿပဲ စတင္ၿပီေလာ

(Dawei Watch)

(Reporting by Tint Lwin၊ Yen Snaing။ Writing by Editor)

ေဒသခံမ်ား ႏွစ္ရွည္ ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္လာခဲ့ေသာ ေကာ့ေသာင္း ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံ ကုိ ေထာက္ခံသည့္ ဆႏၵျပပြဲတစ္ခု ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ေပၚလာၿပီး  ေက်ာက္မီးေသြးဆုိင္ရာ သေဘာထားကြဲလြဲမႈ စတင္ေနျပီျဖစ္သည္။

တနသၤာရီတုိင္းအတြင္းရွိ အဓိက ခရုိင္ၿမိဳ႕ႀကီး သုံးခုျဖစ္ေသာ ထား၀ယ္၊ ျမိတ္ ႏွင့္ ေကာ့ေသာင္းေဒသတို႔တြင္ ေက်ာက္မီးေသြးသုံး ဓါတ္အားေပးစက္ရုံမ်ား အသီးသီး တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္၊ တည္ေဆာက္၊ လည္ပတ္ခဲ့သည္။

ေကာ့ေသာင္းတြင္ စတင္စမ္းသပ္လည္ပတ္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ျမိတ္ေဒသတြင္ စတင္တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိသည္။ ထား၀ယ္ေဒသတြင္ တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ထားသည့္ ၄၀၀၀ မဂၢါ၀ပ္ ေက်ာက္မီးေသြးသုံး ဓါတ္အားေပးစက္ရုံမွာ လူထု ကန္႕ကြက္မႈေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ အစုိးရက ရပ္နားခဲ့သည္။

ယင္းတုိ႔အနက္ ေကာ့ေသာင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ အျမင္ကြဲလြဲမႈ စတင္ထြက္ေပၚလာျပီး မည္သည့္ အေရြ႕စတင္ ေပၚလာမည္နည္းဆုိသည္မွာ စိတ္၀င္စားဖြယ္ရာျဖစ္သည္။

ဆန္႔က်င္၊ ယင္းေနာက္ ေထာက္ခံ

ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕တြင္  လူဦးေရ ၅၀ ျဖင့္  ‘ဆန္႔က်င္’ ဆႏၵျပခြင့္ တရား၀င္ ရရွိသည့္ ဆႏၵျပပြဲအၿပီး ၈ ရက္အၾကာ ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံ ‘ေထာက္ခံ’ ဆႏၵျပပြဲ တစ္ရပ္ေပၚလာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေတာင္ဖ်ား နယ္စပ္ေဒသခ ေကာ့ေသာင္းတြင္ လွ်ပ္စစ္မီတာခ ေစ်းႏႈန္းၾကီးျမင့္ စြာ  ေပးေဆာင္ေနရသည္ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍   ပလုံးတုံေတာင္း ေက်းရြာလူထုအမ်ားစုႏွင့္ ႏွင့္ ေကာ႔ေသာင္ျမိဳ႔ခံ ပါတီ၀င္ အခ်ဳိ႕ပါဝင္ကာ အင္အား ၂၀၀  ဦးမွ  ေက်ာက္မီးေသြး ဓါတ္အား ေပးစက္ရုံအားေထာက္ခံသည္႔ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲတစ္ရပ္ကုိ ေအာက္တုိဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲကုိ ေကာ့ေသာင္းျမဳိ႔မရပ္ကြက္တစ္ခုျဖစ္ေသာ ပိေတာက္ေရႊဝါရပ္ကြက္၊ Garden ဟုိတယ္ အနီးရွိ စည္ပင္ရုံးအနီမွ စတင္ထြက္ခြာျပီး ျမိဳ႕မရပ္ကြက ္(၅) ကြက္သုိ႔ ႏွစ္နာရီခန္႔အၾကာ  လွည့္လည္ခဲ့သည္။

ေထာက္ခံသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ လက္ရွိ သုံးစြဲေနေသာ လွ်ပ္စစ္မီတာခေအာက္ ေလးဆကြာျခားေသာေၾကာင့္။ ေက်ာက္မီးသုံးလည္ပါက လက္ရွိႏႈန္း တစ္ယူနစ္ က်ပ္ ရွစ္ရာအစား က်ပ္ ႏွစ္ရာျဖင့္ရမည္။

“ထုတ္လုပ္မႈအဆင့္ေရာက္ရင္ ေစ်းထပ္ေလ်ာ့ဥိီးမယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ေထာက္ခံတယ္”ဟု ယင္းဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲအား ဦးေဆာင္သူ  ပလုံးတုံေတာင္းရြာခံ ဦးခင္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

ပလုံးတုံေတာင္း ေက်းရြာမွာ ေက်ာက္မီးေသြး စက္ရုံ တည္ရွိေသာ ေကာ့သာင္းျမိဳ႕ႏွင့္ ၇ မုိင္ခန္႔္အကြာတြင္ရွိေသာ ေရလည္ကြ်န္းရြာ တစ္ရြာျဖစ္သည္။

ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူမ်ားက ‘မီးဖုိေခ်ာင္အတြင္းေျပလည္ေရး ေက်ာက္မီးေသြးဓါတ္အား သုံးစဲြေပး’၊ ‘လုပ္ကုိင္ခြင့္လမ္းအဆင္ေျပေရး ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံလည္ပတ္ေပး’၊ ‘ေကာ႔ေသာင္းေဒသဖြံ႔ျဖိဴးေရး ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံအျမန္လည္ပတ္ေပး’ ဟု ေၾကြးေၾကာ္ၾကျပီး သန္းျုဖိဴးသူသတၱဴတြင္းလုပ္ငန္းကုမၸဏီမွ   ေက်ာက္မီးေသြးသုံး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားကုိ အသုံးျပဳလုိပါသျဖင့္ စက္ရုံအား အျမန္ဆုံးလည္ပတ္၍  ျဖန္႔ျဖဴး ေပးရန္ေတာင္းဆုိၾကသည္။

ယင္းေထာက္ခံ ဆႏၵျပပြဲတြင္ ပလုံးတုံေတာင္မွ ေဒသခံမ်ား၊ ေကာ့ေသာင္း ၿမိဳ႕ေပၚရွိ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ၀င္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု ႀကံံ့ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရးပါတီ၀င္မ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း ေထာက္ခံပြဲ ဦးေဆာင္သူ ဦးေအာင္ခင္ထံမွသိရသည္။

ေကာ့ေသာင္းအမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဴပ္သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပပြဲ ပါ၀င္ျခင္းမရွိခဲ့ဘဲ ေကာ့ေသာင္း ေက်ာက္မီးေသြး စက္ရုံကိစၥတြင္ ပါ၀င္ ပတ္သက္ျခင္းမရွိဟု ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႕တြင္ ျမိဳ႕နယ္ ညီလာခံ က်င္းပေရး ေကာ္မရွင္မွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။

“ပါတီဝင္ေတြပါေပမဲ့  ပါတီကုိကုိယ္စားျပဳျပီးပါဝင္တာမဟုတ္ဘူး။ ေက်းရြာလူထုအက်ဳိး အတြက္ပါဝင္တာပါ” ဦးခင္ေအာင္ ကဆုိသည္။
ယင္း ေထာက္ခံ ဆႏၵျပပြဲကုိ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံလည္ပတ္ေနသည့္ သန္းျဖိဳးသူ ကုမၸဏီ တစ္နည္း တစ္ဖုံပါ၀င္ေၾကာင္း ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) မွ တုိင္းစည္းရုံးေရးမွဴး ဦးသန္းထြန္းက ေျပာဆုိသည္။

ဦးသန္းထြန္းမွာ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ုံကုိ ေတာက္ေလွ်ာက္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္မႈမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္ခ့ဲသူ ျဖစ္သည္။

“ကားၾကိဳ/ပုိ႕နဲ႕ အစားအေသာက္ အေကၽြးအေမြးေတြကုိ သန္းျဖိဴးသူကုမၸဏီက ကမကထျပဳတယ္”ဟု ဦးသန္းထြန္းက ေျပာသည္။

သုိ႔ေသာ္ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုမၸဏီ အေနႏွင့္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ မရွိေၾကာင္း ေက်ာက္မီးေသြး စက္ရုံ မန္ေနဂ်ာ ဦးလွေမာ္က ေျပာၾကားသည္။

“ဒါက သပ္သပ္မဲ့ စြပ္စြဲတာပါ”ဟု ဦးလွေမာ္က ဆုိသည္။

အုပ္စု ႏွစ္စု အလြန္
ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) ႏွင့္ မြန္ေဒသလုံးဆုိင္ရာ ဒီမုိကေရစီပါတီ တုိ႔ ဦးေဆာင္ ဆန္႕က်င္ဆႏၵျပၿပီး ရက္ပုိင္းအၾကာ ေက်းရြာတစ္ခုက ဦးေဆာင္ၿပီး NLD ႏွင့္ ႀကံ့ခုိင္ေရး ပါတီ၀င္တုိ႔ပါ၀င္ေသာ ေထာက္ခံ ဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္ မၾကာေသးမီက ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေကာ့ေသာင္းအေျခစိုက္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ား အဖြဲ႕က မူ ‘ၾကားေန’ ဦးမည္ဟုဆိုသည္။


“ဘယ္ေလာက္အထိ ဆုိးရြားမႈရွိတယ္။ လူထုအေပၚ ေကာင္းက်ဳိး၊ ဆုိးက်ဳိးေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိေနလဲဆုိတာ ေစာင့္ၾကည္႔ေစခ်င္တယ္။
စက္ရုံလည္ပတ္ျပီး ဆုိးက်ိဳးေတြ႔မွ ေျပာရင္ ေကာင္းလိမ့္မယ္ထင္တယ္” ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္သားမ်ားအဖြဲ႕ (ေကာ့ေသာင္း) မွ ဦးမင္းလြင္က ေျပာသည္။

၈ မဂၢါ၀ပ္ ထုတ္လႊတ္ႏိုင္မည့္ ေက်ာက္မီးေသြးသုံး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပး စက္ရုံတည္ရွိရာ ေကာ့ေသာင္းၿမိဳ႕ေပၚႏွင့္ ၇ မုိင္ကြာေ၀းေသာ ပလုံးတုံေတာင္းေက်းရြာမွ ရြာခံမ်ားဦးေဆာင္ကာ စက္ရုံကုိ ေထာက္ခံေနေသာ္လည္း ယင္းစက္ရုံအနီး ေနထုိင္သူအခ်ိဳ႕ကမူ စက္ရုံမရွိေစလိုေၾကာင္း ေျပာဆုိၾကသည္။

ေက်ာက္မီးေသြး စက္ရုံျဖင့္လည္ပတ္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားျဖန္႔ျဖဴးပါက ေစ်းသက္သာေသာ္လည္း စက္ရုံအနီးေနထုိင္သူမ်ားကို အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္သျဖင့္ မေထာက္ခံေၾကာင္း ေကာ့ေသာင္း အေမ့အိမ္ ပညာဒါနပညာေရး ကြန္ယက္မွ ဘ႑ေရး မႈး ဦးၾကင္စံက ေျပာဆုိသည္။

“ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံ အေၾကာင္းသူတုိ႔ (ေထာက္ခံဆႏၵျပသူမ်ား) မသိဘူး။ ေစ်းအရမ္းသက္သာတာလည္းပါတယ္။ ေဝးလည္းေဝးတယ္။ နီးတဲ့သူေတြကေတာ့မၾကိဳက္ၾကဘူး”ဟု ဦးၾကင္စံက ေျပာသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္ျခား ပါခ်န္ျမစ္ကမ္းနေဘးတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကတည္းက တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ေက်ာက္မီးေသြးသုံး ဓါတ္အားေပးစက္ရုံကုိ စတင္မလည္ပတ္မီ ကတည္းက ပါတီအခ်ိဳ႕ေခါင္းေဆာင္ကာ ေဒသခံမ်ား လက္မွတ္ေရးထုိး အႀကိမ္ႀကိမ္ကန္႔ကြက္ျခင္း၊ တုိင္ၾကားျခင္း၊ ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္ျခင္းတုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ေက်ာက္မီးေသြးစက္ရုံကုိ ယခုလဆန္းတြင္ ျပန္လည္ စမ္းသပ္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီး အသံ၊ အနံ႕ စသည္တုိ႔ မထြက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေက်ာက္မီးေသြး စက္ရုံ မန္ေနဂ်ာ ဦးလွေမာ္က ေျပာဆုိထားသည္။

စက္ရုံသည္ အစုိးရက ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္အညီ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္မႈရွိသည္ဆုိပါက ပိတ္သိမ္းခံရမည္သာျဖစ္ေၾကာင္း ဦးလွေမာ္က ဆိုသည္။

“ေထာက္ခံသည္ ျဖစ္ေစ၊ ကန္႕ကြက္သည္ျဖစ္ေစ ထိခိုက္မယ္ဆုိ အပိတ္ခံရမွာပဲ”ဟု သူကဆုိသည္။

အကြဲအျပဲ
ဆုိးက်ိဳးကုိ မလုိလားသျဖင့္ စက္ရုံအနီးႏွင့္ ၿမိဳ႕ခံအခ်ိဳ႕က ကန္႕ကြက္သည္။ သုိ႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕က လွ်ပ္စစ္မီး ေစ်းႏႈန္းသက္သာစြာျဖင့္ သုံးစြဲႏုိင္ရန္ စက္ရုံကုိ ေထာက္ခံသည္။

ဤတြင္ ကစားပြဲမ်ား စလာသည္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမ်ားႏွင့္ အတူ ယင္း၏ ဆုိးက်ိဳးမ်ားကိုပါ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ ခံစားေနရေသာ ထုိင္းႏိုင္ငံတြင္မူ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ အေနအထားသည္ ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ လူမႈအဖြဲ႔ျဖစ္ေသာ Healthy Public Policy Foundation မွ သုေတသီ မစၥတာဆူဖာခစ္ နမ္တဗိုရာခမ္က  Dawei Watch သုိ႔ ေျပာဆိုသည္။

ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ သတၱဳတြင္း၊ စြမ္းအင္ စသည့္ စီမံကိန္း မ်ားကုိ ဆန္႔က်င္သည့္ အဖြဲ႕တစ္ခုရွိပါက ကန္႔ကြက္သည့္ အဖြဲ႕တစ္ခု ရွိဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းကဆုိသည္။

စက္ရုံ လည္ပတ္ခြင့္ျပဳ၊ မျပဳကုိ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ပညာရွင္မ်ား၊ ေဒသခံမ်ား ႏွင့္ ညွိႏိႈင္းတုိင္ပင္ၿပီးမွသာ လုပ္ကိုင္သင့္ေသာ္လည္း ယင္းကိစၥရပ္မ်ား လုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိသျဖင့္ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ဆႏၵျပ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးၾကင္စံက သုံးသပ္သည္။

ဦးၾကင္စံ ကဲ့သုိ႔ပင္ မစၥတာဆူဖာခစ္၊ ထား၀ယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕ (DDA) မွ ဦးသန္႔ဇင္ တုိ႔တြင္လည္း တူညီေသာ အျမင္ရွိသည္။

စီမံကိန္းစတင္စဥ္က ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိခဲ့သျဖင့္ ထုိသုိ႔ေသာ ‘အုပ္စုကြဲ’ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္ၿပီး အားလုံးသေဘာတူညီေသာ ဆႏၵျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းလည္း မဟုတ္ေၾကာင္း ဦးသန္႔ဇင္ကဆုိသည္။

အုပ္စုကြဲ အေနအထားမ်ားကုိ ေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္ အစုိးရႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာ စီမံကိန္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားအေနႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ မွ်ေ၀ျခင္း၊ စကား၀ိုင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပျခင္းတုိ႔ျဖင့္ လူထုအၾကား လုံေလာက္ မွ်တေသာ သတင္းအခ်က္အလက္ရရွိရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္ေၾကာင္း မစၥတာ ဆူဖာခစ္က ေျပာသည္။

“သတင္းအခ်က္အလက္ ကန္႔ကတ္မထား၊ လူထုပါ၀င္မႈကုိ ကန္႔သတ္မထားဘူး။ အဲလိုနည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလိုမ်ိဳး အုပ္စုကြဲ အေနအထားေတြမျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္ႏိုင္ပါတယ္”ဟု သူကဆုိသည္။

သုိ႔ေသာ္ ယေန႔ အခ်ိန္ ေကာ့ေသာင္းတြင္ ႏွစ္အုပ္စု စတင္ကြဲေယာင္ျပလာသည္။


ၿမိဳ႕ႏွင့္ ၇ မုိင္ေက်ာ္အကြာရွိ ပလုံးတုံေတာင္းမွ ရြာခံမ်ားက လွ်ပ္စစ္မီးေစ်းခ်ိဳေရး မွန္းရည္ကာ စက္ရုံကုိ ေထာက္ခံသည္။
စက္ရုံအနီးေနထုိင္သူမ်ားမွာ ေဘးထြက္ ဆုိးက်ိဳးေရာဂါမ်ားကုိ စုိးရိမ္ကာ ကန္႔ကြက္သည္။
မ်ားစြာေသာ ကန္႕ကြက္သူမ်ားတြင္ စက္ရုံအနီးေနထိုင္သူ ေဒၚခင္မ်ိဳးလဲ့လည္း တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

“ပလုံးတုံေတာင္ကလက္ခံရင္ စက္ရုံကုိပလုံးတုံေတာင္းကုိ ေျပာင္းဖုိ႔လုိတယ္။ သူတုိ႔က ေဝးေနတဲ့သူဆုိေတာ့ဘယ္သိမလဲ။  ကုိယ္ခံစားရတာကုိယ္ပဲသိတယ္”ဟု သူမက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ဆႏၵျပမႈမ်ား တန္ျပန္ဆႏၵျပမႈမ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္လာျခင္းသည္ အဖြ႔ဲအစည္းအတြင္း ေကာင္းမြန္ေသာ လကၡဏာမဟုတ္ဘဲ အခ်င္းခ်င္း ‘ကြဲ’ ရန္ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ဦးသန္႔ဇင္က ဆုိသည္။

“ကြဲျပားရာကေန ရန္လိုတဲ့အထိ ေရာက္ႏုိင္တယ္” ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။


ဆန္႔က်င္ အုပ္စုမွာ လက္မေလွ်ာ့ေသး။

လူထု အင္အာ ၂၅၀ ျဖင့္ စက္ရုံကုိ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပရန္ တရား၀င္ေလွ်ာက္ထားရန္ စက္ရုံတည္ရွိရာ ေရႊျပည္သာရပ္ကြက္ရွိ ေဒသခံ ဦးေအာင္၀င္၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ စီစဥ္ေနသည္။

“စက္ရုံမရပ္မခ်င္း ဆက္လုပ္သြားမယ္”ဟု ဦးေအာင္၀င္းကဆုိေလသည္။

(Reporting  by Tint Lwin၊ Yen Snaing။ Writing by Editor)